We hadden er al over gehoord, we hadden er al foto’s van gezien, maar we hadden het nog niet met eigen ogen aanschouwd… en dus besloten we gistermiddag, in de hoop dat het beloofde zonnetje gauw zou komen, naar Bergen te rijden.

Als we het parkeerterrein bij De Franschman oprijden, zien we het meteen: een derde ervan staat blank en de bosjes die aan het parkeerterrein grenzen, zijn veranderd in meertjes… We lopen de Uilenvangerweg op en nemen het eerste pad naar links, richting Bergen aan Zee. Er komt een dame met een flinke rugzak op uit het pad. Ik vraag of het erg nat is, zij antwoordt dat het wel meevalt. Vind ik dat nou goed of slecht nieuws? Beide, geloof ik…

Na een paar honderd meter lopen komen we bij een deel van het pad dat onder water staat. Je kunt er echter prima langs, dus dit vinden we niet zo spannend…

Het pad kronkelt verder, deels door bos en deels door open duin waar mossen, duinroosjes en totsen* struikheide het duin op decoratieve wijze bekleden…

Even verderop is het wel goed raak. We kunnen alleen verder over een smalle, modderige richel. Inktzwart is het water en je kunt niet peilen hoe diep het is. Dus stap ik er voorzichtig in maar trek mijn voet schielijk terug, want het water staat hoger dan de randen van mijn wandelschoenen!

Bij een kruispunt gekomen, kost het enige moeite om onder moerasachtige omstandigheden op het fietspad te komen, dat bedekt is met metalen rijplaten. Hier denderen doordeweeks vast vrachtwagens vol bomen langs. Bomen die omgehakt worden om het duin te herstellen. Er is veel te doen geweest om deze massale boomkap (13.000 gaan er voor de bijl). Het betreft grote percelen dennenbos (13 hectare in totaal) die op het eerste gezicht best saai zijn en qua natuurwaarden niet hoog scoren. De dennenbossen zijn ooit als productiebos of anti-stuifmaatregel aangelegd en horen – in deze uitgestrektheid – niet echt tot het duinbiotoop. PWN, de beheerder van het duingebied, schrijft het volgende op haar website:

“Het dennenbos in Bergen aan Zee staat dicht bij de kust en werkt als een stevig windscherm. In een groot gebied achter dit windscherm, het Lange Vlak, zorgt het teveel aan stikstofneerslag voor vermesting en verzuring van de bodem. Het gevolg is dat de typische schrale, voedselarme duinbodem daar verandert in een voedingsrijke en zure bodem waarop een paar plantensoorten, zoals bramen en grassen, heel snel groeien. Deze soorten verdringen de typische duinsoorten die juist van een voedselarme bodem houden zoals korstmossen, buntgras, de blauwvleugelsprinkhaan en diverse bijen. Het gebied achter dit bos groeit nu dicht, de biodiversiteit neemt af en de natuur verzwakt.

Door het bos weg te halen kan wind zout en kalkrijk zand het gebied achter het bos in brengen en deze effecten verminderen. Gezonde duinen zijn namelijk afhankelijk van de dynamiek van de wind. Het klinkt misschien tegenstrijdig maar door hier een gedeelte van het dennenbos weg te halen zorgen we dat in een veel groter gebied achter het bos de duinen weer sterk en gezond kunnen worden.”

Ik heb een dubbel gevoel bij deze maatregelen, maar ik neig uiteindelijk toch naar steun voor het plan, al gaat het duin er heel anders uitzien en zullen we moeten wennen aan het feit dat sommige paden die we zeer waardeerden omdat ze bijvoorbeeld op of vlakbij de grens van bos en open duin liepen, straks helemaal worden blootgesteld aan de elementen… Open, kale landschappen zijn toch niet echt mijn ding, zal ik maar bekennen. Ik ben meer van het coulissenlandschap!

De foto hierboven is straks waarschijnlijk ‘historisch materiaal’… en met dat besef wandelen we verder. We dalen af naar het zgn. koepeltje. Onderaan duin Thabor staat een eigenaardig betonnen koepeltje dat je op het eerste zicht associeert met bunkers. In dit koepeltje, in de Tweede Wereldoorlog gebouwd door de Duitsers, was een waterput, waarschijnlijk om water voor de paarden uit de grond te halen.

Net voorbij het koepeltje is het weer raak: het pad staat onder water en daaraan zie je dat het koepeltje staat op een logische plek voor een waterput: het grondwater zit hier net onder de oppervlakte! Wandelaars hebben intussen over de flank van het duin al een smal paadje ingesleten om met een omtrekkende beweging verderop weer op het pad te komen. Wij treden in hun voetsporen.

We komen bij oude irrigatiekanalen en ook daar staat het water erg hoog, maar het pad ligt vrij. We slaan linksaf en het zanderige pad voert ons omhoog. Bij een kruispunt staat een bord dat je niet linksaf mag vanwege wateroverlast. Natuurlijk gaan wij meteen naar links: dat willen we wel eens zien. En inderdaad, de smalle duinvallei die min of meer de grens markeert tussen PWN-gebied en de duinen die Staatsbosbeheer onder zijn hoede heeft, staat helemaal blank!

We klimmen weer omhoog. Ik krijg het zo warm dat ik mijn jas verruil voor een hesje dat ik met vooruitziende blik in mijn rugzak heb gestopt. We vervolgen onze wandeling. Het is al na vijven. Boven ons is de lucht helemaal blauw, maar de laaghangende zon gaat schuil achter alweer een nieuw wolkenfront dat vanaf de Noordzee komt aandrijven. De zon, waarop we zo hadden gehoopt, hebben we niet te zien gekregen…

We komen weer op de Uilenvangerweg. De speelplaats daar staat helemaal blank! Als je op het bankje wilt zitten, kun je maar beter je laarzen aantrekken!

Over de Uilenvangerweg gaan we terug naar de auto. Hier lopen we eigenlijk nooit, dus het is leuk om eens deze route naar de parkeerplaats te nemen. Om weg te rijden, moeten we rekening houden met verkeerslichten die tijdelijk staan opgesteld omdat een helft van de Zeeweg onder water staat en het verkeer alleen maar langs kan over het noordelijk baanvak! In Bergen twijfelen we nog even of we een pizzaatje zullen doen, maar we besluiten toch maar gewoon thuis te eten. Een lekkerbekje, gebakken aardappelen, erwtjes en sla. Prima toch!

*Antwerps voor pollen