Zaterdag 6 november, vandaag worden in veel steden, overal ter wereld, klimaatmarsen gelopen. Zo ook te Amsterdam. De datum staat allang in mijn agenda. In verband met de ‘raketterende’ coronacijfers, zie ik er een beetje tegenop om mee te lopen in een demonstratie, dus bedenk ik een list… Ik maak er een dagje Amsterdam van en ik zorg ervoor dat ik het einde van de demonstratie meemaak die plaatsvindt in het Westerpark.

Dat geeft mij de gelegenheid om een deel van onze hoofdstad te verkennen dat ik niet ken én een bezoek te brengen aan een museum dat reeds lange tijd op mijn verlanglijstje staat… Ik bedoel het stukje Amsterdam dat je vanuit de trein ziet als je tussen Amsterdam Sloterdijk en Amsterdam Centraal reist. Op de kaart heet het daar de Westelijke Eilanden en de Spaarndammerbuurt. En het museum is Het Schip.

Ik stal mijn fiets in de stalling bij station Alkmaar Noord, een station dat onlangs volledig herbouwd is en nu nóg tochtiger blijkt te zijn dan voorheen, iets wat ik eerlijk gezegd niet voor mogelijk had gehouden… Al gauw komt er een trein aan en die brengt me naar Amsterdam CS. De rustige coupé waarin ik ben gaan zitten, vult zich verder in elk station waar de trein stopt. Er zijn al demonstranten aan boord! Ik ben blij als we zijn gearriveerd, ik het station uit ben gelopen en het mondkapje af kan. Ik sta aan de oevers van het IJ en geniet van de frisse lucht die van over het water komt aanwaaien. Veerboten varen af en aan. Aan de overkant, op Noord zeggen ze geloof ik, is het Eye Filmmuseum een echte blikvanger.

Ik verlaat het station en loop in westelijke richting langs het water (De Ruijterkade). Voorbij de veerboten passeer ik een fietsenstalling: één fiets trekt onweerstaanbaar de aandacht… Zoiets zie je waarschijnlijk alleen maar in een grote Nederlandse stad als Amsterdam. Op straat zal de berijder – waarschijnlijk een dame maar dat weet je natuurlijk niet zeker – vast heel veel bekijks hebben.

Ik volg de kade tot de weg een bocht naar links maakt; ik kom langs de voormalige sluizen die naar het Westerdok voeren. Van oude architectuur is hier weinig te bespeuren, het is modern en eigentijds wat de klok slaat… Sommige gebouwen zijn echte eye catchers, andere ogen wat gewoontjes of zelfs saai. Boven op een oude draaibrug is een ‘glazen doos’ gebouwd: ze huisvest een restaurant. Creatieve geesten gebruiken elk stukje van de stad waar iets te bouwen valt! Ik mis hier wel aandacht voor groenbeleving…

Ik loop over de Westerdokskade die onder het spoor doorgaat. Boven mijn hoofd liggen zeker 8 à 10 sporen naast elkaar! Dit is architectuur en techniek uit een heel andere tijd!

Ik kom uit op de Haarlemmer Houttuinen. Hier heerst een volkomen andere sfeer, ben je opeens in de oude stad. Er staan mooie 17^de eeuwse huizen. Ik steek de Prinsengracht over en keer meteen terug, weer het spoor onderdoor om uit te komen op de Westelijke Eilanden.

Met aan mijn rechterhand het Westerdok, loop ik het Bickerseiland op. Ik heb ooit een roman gelezen die zich afspeelt op deze plek in Amsterdam, maar verdorie, mijn geheugen laat me volkomen in de steek, ik weet alleen nog dat ik het een sfeervol, mooi boek vond en dat in de titel het woord zondag voorkomt…

Via de Grote en de Kleine Bickersstraat kom ik op het Prinseneiland. Hier staan schitterende pakhuizen, prachtig gerestaureerd en omgetoverd tot – fraaie, zo beeld ik mij in – appartementen. Het voelt op deze grijze, soms wat druilerige zaterdagochtend als een dorp: zo rustig, zo stil.

De Galgenstraat steekt de Prinseilandsgracht over. Ik ga meteen rechtsaf, blijf langs het water lopen. Oud en nieuw staan hier redelijk broederlijk en in acceptabele harmonie naast en door elkaar. Een hoog gebouw trekt al enige tijd opdringerig de aandacht: het steekt overal bovenuit. Dit markante gebouw heet Pontsteiger en is gebouwd bij de Pontsteiger. Je kunt er luxe appartementen huren en er zit een hotel in. Vast niet gericht op de beurs van een arme onderwijzer…

Op het Zoutkeetsplein staat een leuk kunstwerkje. Het is van de hand van ene Merijn Bolink en is in 2005 op het plein geplaatst, toen dat was gerenoveerd. Er vallen een paar dingen meteen op: het gaat om drie totaal verschillende apen (diersoort, materiaal, grootte), ze hangen aan/tegen de tafel en de gelaatsuitdrukking is zeer menselijk en dus herkenbaar… de verveling spat eraf! En dat die drie apen dan aan een tafel op een plein hangen – geweldig, humor!

Ik volg de Houtmankade en voor mij torent het gebouw Pontsteiger weer boven alles uit. Van hieruit zie je goed hoe het gebouw in mekaar steekt…

Ik nader mijn doel: museum ’t Schip. Ik schiet de Nova Zemblastraat in waar naast nieuwbouw ook flats staan die ik in de 20’er à 30’er jaren van de 20^ste eeuw plaats… Ze doen me denken aan villaatjes van kort na de eeuwwisseling, die je her en der in het Gooi treft.

Ik moet ook nog door een buurtje met opvallend veel nieuwbouw. Er is gebruik gemaakt van een lichte steen, overal is water en langs het water is groen aangeplant: een buitengewoon prettig wijkje! Ik steek de Spaarndammerstraat over – weer zo’n gezellige straat met kroegen en winkels – en arriveer in de Zaanstraat, die parallel loopt met de spoorbaan. Aan de andere kant van het spoorwegtalud ligt het Westerpark. Op de hoek van de Zaanstraat en de Polanenstraat staat een voormalig gemeentelijk badhuis, voorzien van drie ingangen: voor de vrouwen, voor de mannen, voor de kinderen.

Voorbij het badhuis staat weer een hele rij nieuwbouw en dan… BAM! WOW! Volkshuisvesting onder architectuur van de Amsterdamse School… Michel de Klerk, gebouwd in 1913-1914!

Prachtige flatgebouwen staan om het parkachtig Spaarndammerplantsoen. Hier wil ik wel wonen, geloof ik, al heb ik er geen idee van hoe de flatjes zelf eruit zien. Waarschijnlijk vrij klein… Ik sta nu vlakbij nog een ander sociaal woningbouwproject: in de volksmond heet dat Het Schip. Het is eveneens door Michel de Klerk ontworpen en is in roodoranje baksteen gebouwd. In de Oostzaanstraat stond in 1919 al een lagere school. Het Schip is daar omheen gebouwd. In 2016 is het schooltje opgeheven; de klaslokalen zijn omgetoverd tot een museum dat aandacht besteed aan de Amsterdamse School en aan de volkshuisvestingsprojecten in deze wijk. Het is kwart voor twaalf en ik stap het museum binnen.

(wordt vervolgd)