Op de fiets langs historische plekken

Ik probeer elke dag een rondje te fietsen om wat in vorm te komen voor een fietstochtje van een paar dagen dat ik binnenkort hoop te ondernemen… Vandaag reed ik een kleine 23 km en daar deed ik twee uur over. Knie, rug en billen hielden zich goed, dus: training geslaagd!

Ik vertrek vanaf de bibliotheek, want ik moet wat boeken inleveren én een boek + een CD ophalen. Door de Rekerhout fiets ik naar het kanaal, onderweg kom ik langs een markant gebouw: de Lukaskerk. Deze kerk is in 1993 gebouwd en werd in 2012 al op de monumentenlijst van de gemeente Alkmaar geplaatst. De Lukaskerk is het huis van de Christengemeenschap, een beweging die er op is gericht om op een vernieuwende manier met het Christendom om te gaan en die geïnspireerd is door de denkwereld van Rudolf Steiner, al hoef je geen aanhanger van de antroposofie te zijn om tot deze spirituele gemeenschap te behoren… Met Open Monumentendag (dit jaar 11+12 september) kun je het gebedshuis bezoeken – een aanrader! Meer informatie over de kerk en haar gemeenschap vind je hier.

Met de Vlielandbrug steek ik het Noordhollandsch Kanaal over en ik fiets langs de Viaanse molen de wijk Bergermeer in. Via het tunneltje kom ik op de Bergerweg en even verderop ga ik linksaf, de Groeneweg in.

Deze weg slingert door de Bergermeerpolder richting Bergen. Rechts ervan liggen de zgn. Loterijlanden, tegenwoordig in beheer bij Natuurmonumenten. De Bergermeer was ooit een ondiep meer met moerassen en eilandjes. In de middeleeuwen is het drooggemaakt en verkaveld. Hierdoor ontstond de Bergermeerpolder die op gemiddeld een meter onder NAP lag. Het land was zo drassig dat er weinig belangstelling voor was. Daarom werd het gebruik elk jaar bij loting toegewezen aan arme boeren. Zo ontstond de naam Loterijlanden!

Aan de Groeneweg ligt een heus landgoed: Karperton. Als een inwoner van Alkmaar het woord ‘Karperton’ hoort, dan heeft hij meteen de lelijke, krappe parkeergarage uit 1985, bij het Waagplein, op zijn netvlies: een stedenbouwkundige miskleun van formaat die naar ik heb vernomen, afgebroken gaat worden… Echter, voordat die garage werd gebouwd, stond er op die plaats een al even foeilelijke kaasfabriek, die ook Karperton heette. De naam van kaasfabriek en parkeergarage verwijzen naar de visvijver van de eigenaar van de kaasfabriek, en die visvijver lag aan de Groeneweg. Jawel, op landgoed Karperton.

Daar zit een hele geschiedenis aan vast… Het landgoed werd na de Eerste Wereldoorlog gebouwd. Op het landgoed bevond zich een varkenskwekerij. In de 30’er jaren gingen de zaken slecht en werden de visvijvers getransformeerd tot een natuurbad. Duikplanken, kleedruimten, speelterreinen en een restaurant toverden het landgoed Karperton om tot een drukbezocht zwemparadijs: op donderdag 25 mei 1933 werd het Familiebad “De Bergermeer” voor het publiek opengesteld. Door concurrentie van de meer hygiënische (overdekte) zwembaden in de regio en de komst van natuurbad “Pesie” aan de Bergerweg (thans speeltuin De Batavier) geraakte Familiebad “De Bergermeer” uit de gratie van waterminnend Alkmaar. Na het bombardement van Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog, vertrok chocoladebaron Ringers naar het Alkmaarse en kocht Landgoed De Karperton. Vandaar zou hij zich geregeld te paard naar zijn chocoladefabriek in Alkmaar begeven… Díe fabriek is intussen van de sloophamer gered en wordt momenteel omgebouwd tot een luxe appartementencomplex…

Ik vermoed dat er niet veel meer te zien is op het Landgoed Karperton, hoewel de vijver er nog steeds moet zijn. Ik zag vanmiddag dat er op het terrein gebouwd wordt… Vast geen sociale woningbouw.

De Groeneweg is vrij smal, twee auto’s kunnen er mekaar niet echt passeren en daarom zijn er uitwijkstroken (in Groot-Brittannië noemen ze dat passing places) aangelegd die worden aangegeven met dit bord:

Iets verderop ligt nóg historische grond: daar lag in de Tweede Wereldoorlog vliegveld Bergen. Dit militair vliegveld stamt uit 1937. Het had vanaf het begin te maken met grote drassigheid. De kosten om dit te verhelpen vond het ministerie van Defensie te hoog. Hierdoor konden de vliegtuigen alleen starten vanaf het betonnen platform voor de hangars. Op 10 mei 1940 raakten alle toestellen beschadigd bij een Duitse luchtaanval. Na de Nederlandse overgave begonnen de Duitsers met het herstel en de uitbreiding van het terrein. Ze bouwden o.a. onderkomens, legden wegen aan, verbeterden de landingsfaciliteiten en draineerden het terrein. Aan het begin van de zomer van 1940 was het vliegveld klaar.

Er zijn nooit permanent vliegtuigen gestationeerd op Airfield Bergen. Bommenwerpers gebruikten het vliegveld soms als uitwijkbasis. Enkele dagen na D-day, op 10 juni 1944, richtten de Duitsers er zware vernielingen aan. Na de bevrijding is Bergen nooit meer als vliegveld gebruikt. Uiteindelijk kreeg het terrein een bestemming als mobilisatiecomplex van de Koninklijke Landmacht. Tegenwoordig herinneren enkele door de Duitsers gebouwde bunkers en wegen nog aan de bezettingstijd.

Over een van die wegen, de Kolonel Sneepweg, fiets ik van de Groeneweg naar de Hoeverweg. Aan de oever van de Bergerringvaart staat de mooie Bosmolen.

Ik rijd nu een tijdje op het fietspad langs de drukke Hoeverweg. Tot mijn verbazing zie ik akkers met kleurige bloemen erop… gladiolen?

Over de Banweg fiets ik naar de Herenweg, die van Egmond aan de Hoef naar Bergen gaat. Rechts van de Banweg zie ik alweer een prachtige molen: de Wimmenumer.

Het fietspad volgt de duinrand en gaat door een mooi stukje bos met prachtige bomen.

Tussen Het Woud en De Franschman ga ik weer de polders in. De Voert is een smal asfaltweggetje op de grens van de Damlanderpolder en de Philisteinsche Polder. Ook hier wordt een aantal weilanden beheerd door Natuurmonumenten. Je ziet het meteen: daar mag de natuur min of meer haar gang gaan en kleurt het land in mooie tinten…

De weg slingert door het vlakke land naar het Bergerbos. Ik rijd achter ’t Oude Hof door, dan over het Paddenpad, vervolgens op de Nesdijk. Dan kies ik ervoor om de rand van Bergen te volgen om zo uit te komen op de Kogendijk en ten slotte bij de Koedijker Vlotbrug.

Dit bericht werd geplaatst in Cultuur, Fietsen, Geschiedenis. Bookmark de permalink .

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s