Een tijdje geleden las ik De onzichtbaren van de Noorse schrijver Roy Jacobsen en gaf het boek vijf sterren. Ik vertelde toen dat het deel 1 was uit een serie van vier boeken en dat ik hoopte dat de andere drie delen gauw in het Nederlands zouden verschijnen. Welnu, die wens is ten dele vervuld. Witte zee (deel 2) verscheen onlangs in vertaling bij De Bezige Bij. Het stond als sprinter bij ons in de bibliotheek en mijn oog viel er per ongeluk op; ik lees normaal geen sprinters want die kan ik niet verlengen en moet ik binnen twee weken weer inleveren… Mijn aandacht werd getrokken door de illustratie op het kaft: in de stijl van De onzichtbaren. Mooi – ik houd ontzettend van dat gestileerde. Iets weergeven inclusief sfeer in eenvoudige lijnen en kleurvlakken, vind ik echt een kunst!

Wat zal ik over Witte zee vertellen? Wat ik heel knap vind, is dat het boek niet verder gaat waar het eerste was geëindigd. Nee, we maken een sprong in de tijd. De Tweede Wereldoorlog woedt en trekt ook in Noorwegen zijn verwoestende sporen. Letterlijk, en zeker ook in het leven van de mensen… Ingrid werkt in een visfabriek, haar tante Barbro ligt in een ziekenhuis. Lars is naar de Lofoten vertrokken en Suzanne naar de grote stad. Het eiland Barrøy was een tijdje onbewoond. Ingrid keert terug naar het eiland en doet daar een lugubere ontdekking. Her en der verspreid over het eiland liggen er lijken; wolken vogels die zich er tegoed aan doen, verraden de locaties. In een schuur treft ze een gewonde soldaat aan – hij leeft nog. Alexander wordt door Ingrid verzorgd en als hij helemaal beter is, verlaat hij Barrøy, op de vlucht voor de Duitsers die vermoeden dat Ingrid een krijgsgevangene verstopt houdt.

Wat al die lijken betreft, gaat het om een historisch feit. In het boek laat Jacobsen het verhaal van de ondergang van de Rigel in de lucht hangen, er wordt wel iets gefluisterd maar hardop wordt de ramp ontkend. Wikipedia schrijft het volgende: “Op 13 januari 1945 heeft zich een scheepsramp voltrokken met de Rigel. Dit schip is bij Sandnessjøen tot zinken gebracht door geallieerde troepen. Op dit schip bevonden zich veel Russische krijgsgevangen. Het officiële dodental wordt gesteld op 2.572.”

Het leven op en om het eiland gaat door, hoe moeilijk en hard het ook is. Barbro komt terug, Suzanne ook (met haar zoontje Fredrik), er worden vluchtelingen uit Noord-Noorwegen ondergebracht op Barrøy en ook Lars keert uiteindelijk terug met zijn vrouw en kinderen, en de vrouw van Suzannes broer Felix en hun kinderen. De oorlog loopt ten einde. De vluchtelingen vertrekken naar huis…

Ik heb ook dit boek ‘in één adem’ uitgelezen. Prachtig verteld, mooi taalgebruik, je wordt het boek ingezogen. Levensechte personages, je voelt de bittere kou, je proeft de vis, de ontreddering kruipt onder je huid. Je bent een paar uurtjes in Noorwegen, tijdens de Tweede Wereldoorlog, waar het leven doorgaat, met al zijn ellende en geluksmomentjes… ⭐⭐⭐⭐⭐