Het weekend van 9 en 10 oktober is dit jaar het weekend waarin Natuurmonumenten en het Nederlandse Muziekinstrumenten Fonds hun krachten weer (kunnen) bundelen. Gewoonlijk vindt dit muziekweekend plaats in juni, maar vanwege C. (zucht) is het uitgesteld… De dagen zijn nu beduidend korter, maar het weer vertoont vandaag absoluut zomerse trekjes, dus de organisaties (en de muzikanten en luisteraars) boffen enorm.

Wat gebeurt er dan tijdens zo’n weekend? Natuurmonumenten stelt een twintigtal locaties ter beschikking voor bijzondere concerten, uitgevoerd door muzikanten die een instrument te leen hebben via het NMF. Twee jaar geleden woonden we zo’n concert bij in Fort Uitermeer, het mooie torenfort dat deel uitmaakt van de Hollandse Waterlinie, met uitzicht over de Vecht vlakbij Weesp. Dit jaar kiezen we voor een jazzconcert op de Marker Wadden. Net als vorige keer gaan we met z’n drieën: vrouwlief, een vriendin uit Wanneperveen en ikzelf. We bemachtigen de allerlaatste kaartjes!

De Marker Wadden… die liggen in het Markermeer, de ‘badkuip’ die is ontstaan nadat de Houtribdijk tussen Enkhuizen en Lelystad werd aangelegd… ‘Dijk’ is hier trouwens niet het juiste woord, want zo’n dijklichaam waar aan weerskanten water tegenaan klotst, is in feite een dam, aldus de eilandwachter die ons straks zal rondleiden. In dat verband zouden we dus ook van de Afsluitdam moeten spreken… dit geheel terzijde maar ik vind dat de man 100% gelijk heeft.

De Marker Wadden zijn het nieuwste stukje Nederland, en er vindt nog volop ontwikkeling plaats. De werkzaamheden begonnen bijna zes jaar geleden; in 2018 waren de vijf eilanden in het Nationaal Park Nieuw Land aangelegd en kon men de eerste bezoekers ontvangen. Veel vogels hadden het opgespoten en reeds drooggevallen land dan al ontdekt. Vorig jaar was de nederzetting klaar die bestaat uit o.a. een ontvangstpaviljoen, een veldstation-cum-gastenverblijf voor studenten die er onderzoek doen, een paar vakantiehuisjes, botenhuizen, een winkeltje enz. Er komen nog twee eilanden bij. Samen vormen die zeven eilanden een magnifiek en verrassend stukje natuur in het verder vrij saaie en doodse Markermeer…

Wij worden om 13 uur verwacht in Lelystad, maar zijn ruim een uur eerder in de Bataviahaven. Het is er rustig… zelfs bij het grote outletcentrum zijn de parkings leeg en is er weinig beweging te bespeuren. We kuieren op ons gemakje langs de kades en zien al gauw de kleine veerboten voor de Marker Wadden al liggen. “Moeten we daarin een uur varen,” vraagt vrouwlief zich af?

In de haven liggen prachtige schepen, twee- en driemasters die er heel historisch uitzien. Opeens zie ik in de touwen van een der driemasters een vlag van Natuurmonumenten wapperen. Zou dat…? Ja, dat is…! De Abel Tasman, een partyschip, zal ons naar de eilanden brengen. We gaan op tijd aan boord en bemachtigen een tafeltje op het bovendek. Koffie en appeltaart worden besteld… Varen maar, schipper! Om stipt 13 uur worden de trossen los gegooid en dieselen we de haven uit. In de verte zien we de Houtribsluizen. We passeren de Markerstrekdam, waarop een ijzeren man gehurkt zit. Dit is een kunstwerk dat officieel Exposure heet en is gemaakt door ene Antony Gormley; het wordt ook wel The crouching man genoemd (de hurkende man). In de volksmond heet het de poepende man. En eerlijk is eerlijk, die associatie kreeg ik ook meteen. Zegt dat wat over het beeld, over mij of over beide? De lezer mag het zeggen – in nette bewoordingen uiteraard. De officiële versie: de hurkende man nodigt uit om te onderzoeken…

De matroos, een aardige jonge kerel, hijst de zeilen. Het is fantastisch om op zo’n mooi schip, ook al is het dan amper een eeuw oud en werd het gebouwd om boomstammen e.d. te vervoeren op de Oostzee, over het rustige water van het Markermeer te varen. Aan boord heerst een gemoedelijk sfeertje. Na een uurtje tuffen we het haventje binnen van de Marker Wadden en meert de Abel Tasman aan. Over een lange steiger lopen wij het nieuwe land op waar we worden verwelkomd door een van de medewerkers van Natuurmonumenten. Bij gebrek aan bos op de Marker Wadden, noemen de boswachters zich hier eilandwachters. Logisch.

De negentig gasten worden in twee groepen verdeeld. De ene groep gaat met twee eilandwachters een wandeling maken, de andere groep kan een half uurtje rondkijken en wordt dan in het Eilandpaviljoen verwacht voor het jazzconcert. Wij zorgen ervoor dat we bij de tweede groep worden ingedeeld. We dwalen rond in de buurt van de nederzetting en lopen naar de Steltloper, een bijzonder vormgegeven uitkijktoren vanwaar je een mooie zicht hebt op de eilanden en hun bijzondere natuur. We staan er van te kijken wat hier na twee jaar al groeit en het land kleur geeft!!

Om kwart voor drie zitten we in het zaaltje, met onze rug naar de zon en de zee. De instrumenten staan reeds klaar. Opnieuw worden we welkom geheten en we krijgen een woordje uitleg over de bijzondere samenwerking tussen Natuurmonumenten en het Nederlands Muziekinstrumenten Fonds. Dan komt de band op, vier jonge mannen: het Xavi Torres Quartet. Een piano (elektrisch, want de Steinway vleugel kon niet naar het eiland vervoerd worden…), een bas, een trompet en percussie. De heren spelen een nummertje of vijf, zes. Geweldige muziek, ik zit te genieten. Als afsluiter komt zangeres Paula Bilà er bij. Een top concert op een top locatie! Ik koop twee ceedees… dat wordt thuis nagenieten!

Na het concert lopen we weer de zon in. Heerlijk… Met een kleine groep gaan we op pad met een enthousiaste eilandwachter. Hij is vanaf het begin betrokken geweest bij het project Marker Wadden en weet er veel en boeiend over te vertellen… Zo leren we dat het riet en de lisdodden zijn ingezaaid, dus niet alles is komen aanwaaien, de mens hielp een handje… Andere planten(zaden) zijn letterlijk komen aanwaaien, of hier door vogels gedropt, samen met een kwakje uitwerpselen.

Er bloeien nog enkele planten, maar de meeste staan (bijna) in zaad. Een leuk verhaal krijgen we over het goudknopje (linksonder op bovenstaande foto). Dit plantje staat in de flora vermeld als zzz = zeer, zeer zeldzaam. Datzelfde plantje groeit in Zuid-Afrika zoals bij ons de paardenbloemen! Ooit kwam het mee met de handelsschepen die via de Zuiderzee naar Amsterdam voeren en die soms, met het zicht op de rede, vergingen in een storm. De zaadjes van het goudknopje zaten honderden jaren verstopt in het slib, dat nu is opgespoten om de eilanden te vormen. En zie: de tere zaadjes hebben hun levenskracht behouden en bloeien op de Marker Wadden… als paardenbloemen! Van zzz is hier geen sprake.

Ook opvallend zijn de uitgestrekte velden met vrij forse planten vol zaadpluis: de zeeasters, die een maand geleden grote delen van de Marker Wadden nog lila kleurden. Over een lang vlonderpad boven het water lopen we naar de Duikeend: een observatiehut van waaruit je over het water naar vogels kunt kijken. Echter, de bodem van de hut ligt onder het waterniveau. Het water deint op en neer tegen een glazen wand waardoor je ook ónder water kunt kijken, naar de waterplanten en de visjes… Leuk gedaan!

Via de Steltloper wandelen we over het strand terug naar het Eilandpaviljoen en verder naar de Abel Tasman. Opnieuw bemachtigen we een tafeltje op het bovendek. De dames bestellen frietjes en ik een Berenburg. Terwijl de zon langzaam daalt en de temperatuur hetzelfde doet, vaart de driemaster terug naar Lelystad waar we omstreeks half zeven aanleggen. We blijven in de haven rondkijken tot de zon achter de einder verdwijnt.

We nemen afscheid van onze vriendin uit Wanneperveen en lopen terug naar de auto. De trompettist en de zangeres van het Xavi Torres Quartet staan tevergeefs op een taxi te wachten, wij brengen hen naar het station. De jongeman is doodmoe, hij vloog vanmorgen in alle vroegte van Barcelona naar Nederland om op te kunnen treden op de Marker Wadden…