Olga Tokarczuk – De rustelozen

Van Olga Tokarczuk las ik een tijd geleden het boek Jaag je ploeg over de botten van de doden en dat beviel me uitstekend. Daarom wilde ik graag meer van haar lezen en ik kwam uit bij De rustelozen omdat ze hiermee definitief roem verwierf. Ze won er in 2008 de Nike mee, een Poolse jury- en publieksprijs. In 2018 volgde de Man Booker International Prize. En in 2019 ontving ze, met terugwerkende kracht, de Nobelprijs 2018 voor de literatuur.

Laat ik maar beginnen met te stellen dat iets vertellen over dit boek, een hachelijke onderneming is… Een recensent van De Groene Amsterdammer zei het zo: “De rustelozen is (…) fijner om te lezen dan om over te schrijven – je blijft bezig er betekenis in te leggen, waarmee je het leesplezier bijna vergeet te benadrukken. (…) [Het is] een boek dat de lezer opzadelt met een intrinsieke paradox. Het daagt uit om te zoeken naar betekenis, een sleutel, een samenhang tussen de verhalen; terwijl je het boek het beste tot je kunt nemen door geen betekenis te verwachten en de verhalen over je heen te laten komen.”

Beter kan ik het niet zeggen en dus laat ik mijn bespreking hierbij. Wel wil ik eraan toevoegen dat ik waarschijnlijk een zelfde leeservaring heb gehad als de recensent van DGA. Vaak heb ik gedacht: waar gaat het nu weer over!? Ik verwonderde me (en soms ook: ergerde me) aan de totale (schijnbare?) structuurloosheid van de roman. Tokarczuk heeft het zelf over een constellatieroman. Wat me aan het lezen hield? Wel, ze schrijft gewoon goed! En al die verhalen en verhaaltjes (sommige 20+ bladzijden, andere amper een alinea) zijn vaak interessant (bijna wikipedia-achtig); en met name de kortere stukjes ontlokten vaak een glimlach bij me.

Tot slot. Olga Tokarczuk wordt door de Poolse nationalisten uitgekotst maar ze vindt zichzelf een echte patriot en verwerpt de aanvallen op haar persoon en op haar werk als xenofobisch en racistisch. Ik denk zomaar dat ze een dame is waar de Poolse regering mee in hun maag zit… Ik geef het boek ⭐⭐⭐(⭐)

Franca Treur – X&Y

Franca Treur debuteerde in 2009 met de roman Dorsvloer vol confetti, waarvan nu meer dan 150.000 exemplaren werden verkocht, een indrukweekend aantal… Ik heb dat boek jaren geleden zelf gelezen en vond het prachtig (⭐⭐⭐⭐⭐). Daarom werd ik getriggerd toen de naam Franca Treur langskwam op BoekPerWeek. En ik dacht: laat ik weer eens een Treur lezen. Het werden er twee…

X&Y las ik het eerst. Het is een klein en dun boekje (94 blz.) met 33 korte verhalen. De meeste hebben aan twee bladzijden genoeg. Ze gaan over onderwerpen zoals Tinder, relaties, smetvrees, onzekerheid, … kortom uit het leven gegrepen en herkenbaar ook… Bovendien bondig, op een soort neutrale, droge toon verteld. Een zalig boekje om in je rugtas te hebben en in te duiken als je op de bus staat te wachten. Zelfs Maarten Biesheuvel, de onbetwiste koning van het korte verhaal, werd bekoord door de verhaaltjes van Treur die hij in de NRC las en dus nu zijn uitgegeven in boekvorm. Geheel duidelijk is het mij trouwens niet geworden of álle verhaaltjes eerst in het NRC Handelsblad zijn verschenen… maar dat is een volkomen ondergeschikte vraag.

Wat het boek extra aantrekkelijk maakt, zijn de illustraties van Olivia Ettema. Geheel mijn stijl… Dit boekje krijgt van mij ⭐⭐⭐⭐.

Franca Treur – Regieaanwijzingen voor de liefde

Regieaanwijzingen voor de liefde verscheen in 2019. De roman bestaat uit 50 korte schetsen (hoofdstukjes) van 2 à 3 bladzijden, ieder voorzien van een illustratie van Olivia Ettema en dat is ook hier een plus! Hanna en Loek zijn een kinderloos stel van eind twintig, begin dertig – zo schat ik. Loek heeft zijn baan opgezegd, hij wil zich creatief gaan uiten. Hanna is scriptschrijver. Samen werken ze nu aan het script voor een nieuwe film die Reinout wil gaan draaien.

In elk hoofdstukje zie je eigenlijk een scène uit het leven van Hanna en Loek. Je ziet ze werken, twijfelen, ruzie maken, nadenken, huichelen, invulkunde bedrijven enz. Naast Hanna en Loek (en Reinout) zijn er de zieke buurman, de moeder van Loek, een vriendin van Hanna, de ex van Loek en nog enkele andere figuren die in de coulissen meespelen. Net als X&Y is de schrijfstijl neutraal, ietwat zakelijk, observerend, nergens oordelend maar o wee! als lezer heb je je oordelen wel degelijk de hele tijd klaar en daarom is het dus smullen geblazen! Ook van dit boek heb ik enorm genoten… ⭐⭐⭐⭐

Ellen Deckwitz – Dit gaat niet over grasmaaien

Dit boekje gaat inderdaad niet over grasmaaien… maar over poëzie. Ellen Deckwitz heeft een missie: mensen en zeker ook jonge mensen, warm maken voor poëzie. Niet voor niets luidt de ondertitel: Hoe lees je poëzie. Het boek bestaat uit eenentwintig hoofdstukken die steeds weer vanuit een iets andere invalshoek poëzie benaderen. Een aantal hoofdstukken is eerder gepubliceerd in De Morgen en in nrc.next.

Elk hoofdstuk begint met een gedicht. Vervolgens krijg je een vaak smakelijk opgediend pleidooi, vaak gelardeerd met fragmenten uit andere gedichten. En tot slot van elk hoofdstuk krijg je nog een aanvullende leestip.

Ik vind het een zeer onderhoudend en inspirerend boekje, ik heb in elk geval maar weer eens een gedichtenbundel gehaald bij de bibliotheek :-). ⭐⭐⭐