Ik zit voor het scherm van mijn computer en als ik mijn hoofd enigszins optil en mijn ogen een weinig naar rechts laat zwenken, valt mijn blik op het park aan de overkant van ons straatje. De wind rimpelt het water in de sloot, fruitboompjes (afgelopen najaar door de gemeente geplant) staan uitbundig te bloeien. Het jonge riet vormt een deinende zee van groen, het overjarig riet buigt moeizaam mee in de strakke oostenwind. De lucht is felblauw, het licht hard en het lentegroen der loofbomen frisgroen. In de sloot jagen meerkoetmannetjes elkaar achterna. De grasveldjes zijn wit en geel gespikkeld: madeliefjes en paardenbloemen.

Juich o juich, mensen! Het is lente, mensen! En er lijkt op het eerste gezicht helemaal niets aan de hand te zijn. Echter, dat is slechts schijn. De mensheid beleeft een pandemie die we heel toepasselijk de coronacrisis noemen. We leven in Nederland onder een intelligente lockdown. We blijven zoveel mogelijk thuis. Straks is het meivakantie en wij blijven thuis – dat is al bijna 30 jaar niet vertoond. Gaat hetzelfde gebeuren in de zomervakantie? Zeer wel mogelijk… Dat heb ik in geen 60 jaar meegemaakt!!

Het nieuws van de dag wordt bepaald door de coronacrisis. Elke avond horen we hoeveel mensen er op de IC-afdeling van de Nederlandse ziekenhuizen zijn opgenomen en hoeveel meer of minder dat er zijn dan de dag tevoren. Idem voor het aantal ziekenhuisopnames en het aantal overledenen die er te betreuren vallen – geregistreerde corona-gerelateerde overlijdens. Stilaan komt een andere ramp bovendrijven, het wordt al ‘de stille ramp’ genoemd: onze kwetsbare ouderen die in sommige verzorgingshuizen bij bosjes vallen. Mijn schoonmoeder is een van hen, wij hebben gisteren in kleine kring waardig en intiem afscheid van haar genomen. Buiten was het gewoon lente…

Nederland is nu in afwachting van de besluiten die de regering a.s. dinsdag 21 april zal bekend maken aan het volk. Blijven alle maatregelen van kracht of gaan we heel voorzichtig het proces aan van een intelligente opening-up (zo noem ik het maar…)? Ik werk in het basisonderwijs en samen met mijn tienduizenden collega’s ben ik heel benieuwd of de scholen weer open gaan. Ik wil graag weten welke randvoorwaarden daarbij worden gesteld en of wij daaraan kunnen voldoen. Aan het gezwets over leerachterstanden wil ik liever niet meedoen. Wat leren mensenkinderen veel over het leven in deze dagen…!

Dat is een mooi bruggetje naar de vraag die ik mezelf geregeld stel: wat brengt de coronacrisis mij? Ze brengt mij in elk geval een ontregeld werkzaam leven. Ik zou volop in mijn re-integratieproces moeten zitten maar daar komt niet veel van in huis, ik mis de rust en de regelmaat die nodig zijn voor een gezonde terugkeer naar het werk. Ik ben er tot op zekere hoogte gewoon weer ‘ingevlogen’ en dat neemt mijn lijf me niet helemaal in dank af. Soit.

Echter deze crisis brengt me ook andere dingen. Behalve de onrust op het werk brengt ze me rust in mijn persoonlijk leven. We gaan zowat elke dag een rondje lopen in de duinen of in het Geestmerambacht, hoe mooi is dat. Ik heb de lente niet zó van dichtbij meegemaakt als dit jaar. Naar de bioscoop, naar theater, naar een tentoonstelling, dagjes uit en weekendjes weg: het kan allemaal niet. Vakantieplannen: pffft, in rook op! En tot mijn stomme verbazing vind ik het OK. Ik ben me opeens bewust(er) van waar ik woon, hoe mooi ik woon, hoe ik bof met waar ik woon. Ik ben zo blij met ons huis (met een heerlijke tuin, dat geluk hebben wij), met onze wijk (met veel ruimte en groen, dat geluk hebben wij), met onze streek (met veel afwisselende natuur, wandel- en fietsmogelijkheden; dat geluk hebben wij). Niet dat ik dit daarvoor níet waardeerde, maar ik ben me er nu opeens veel bewuster van. Ook: ik lees meer dan normaal, hoe fijn is dat!?

Natuurlijk mis ik ook dingen. Dat we gisteren als kleine familie bijeen waren om afscheid te nemen van een dierbare en dat we elkaar daarbij niet even konden vasthouden – letterlijk dan… Dat al die andere mensen die óók afscheid hadden willen nemen, er niet bij mochten zijn… Dat we onze kinderen niet kunnen bezoeken – en zij ons niet. (Gelukkig waren ze er gisteren wél bij en hebben ze vannacht stiekem bij ons gelogeerd… Maar straks gaan ze de grens weer over en wanneer zien we ze dan weer?)

Een andere vraag die ik mezelf stel (en die volgens mij velen zich stellen en die gelukkig ook steeds vaker hardop wordt gesteld) is wat deze crisis ons als Westerse samenleving en als mensheid gaat brengen. We komen erachter hoe kwetsbaar we zijn, hoe afhankelijk we zijn van samenwerking op wereldschaal, hoe belangrijk beroepen zijn als de gezondheidszorg, de schoonmaak, de hulpdiensten, de voedselvoorziening, de distributie, het onderwijs, de ambtenarij. Allemaal beroepen en diensten waar ‘de gewone man’ werkt en die in het harnas van het neoliberaal denken zijn geperst: uitknijpen en/of privatiseren. We zien hoe afhankelijk we zijn van het buitenland, zowel als afzetgebied voor wat wij teveel produceren als voor producten die wij niet meer zelf maken. We kunnen volgens mij vaststellen dat onze economie voor een groot deel drijft op geleend geld: zo veel bedrijven en bedrijfjes die onvoldoende vet op de botten hebben om een crisis van (vooralsnog én eufemistisch) twee, drie maanden te doorstaan en bij bosjes dreigen om te vallen… We zien eveneens de mooie effecten op onze omgeving: minder lawaai, betere luchtkwaliteit enz. We zien dat mensen voor elkaar zorgen. De jacht verdwijnt uit ons leven. Ik zie zoveel vaker dan anders papa’s en mama’s met hun kinderen een ommetje lopen, een balletje trappen, naar een speeltuintje gaan. Maar we missen ook onze sociale contacten, het bezoek aan onze ouders en grootouders, in de kroeg een biertje drinken met vrienden of na een wandeling moe maar voldaan neerzijgen op een terrasje…

Onze premier heeft het erover dat we via een intelligente opening-up weer zo gauw mogelijk naar business as usual terug moeten. Ik hoop toch echt dat we deze crisis willen gebruiken om goed na te denken over hoe het verder gaat; en dat we collectief tot het besef komen dat we de wereld op een veel duurzamere manier moeten inrichten, met de menselijke maat en respect voor de aarde als meetlat…