A minute ago it was June. Now the weather is September. The crops are high, about to be cut, bright, golden.
November? unimaginable. Just a month away. The days are still warm, the air in the shadows sharper. The nights are sooner, chillier, the light a little less each time.
Dark at half past seven. Dark at quarter past seven, dark at seven.
The greens of the trees have been duller since August, since July really.
But the flowers are still coming. The hedgerows are still humming. The shed is already full of apples and tree’s still covered in them.
The birds are on the powerlines.
The swifts left weeks ago. They’re hundreds of miles from here by now, somewhere over the ocean.

Ik vind het altijd plezierig als ik de titel van een boek begrijp. Of misschien moet ik het anders formuleren: als de titel van een boek slaat op de inhoud. Bij het boek Autumn van Ali Smith weet ik het niet zo goed, al eindigt ieder van de drie delen met een voortreffelijk sfeerbeeld van een herfstmaand!

Het boek kent twee hoofdpersonen: Elisabeth, en haar kunstminnende buurman Daniel Gluck. Daarnaast spelen de moeder van Elisabeth een rol, en Pauline Boty. Over die laatste straks iets meer. Het boek gaat heen en weer in de tijd en speelt zich grotendeels af in het dorp waar Elisabeth woont. Er zit geen duidelijke verhaallijn in. Vooral in het begin dacht ik vaak: “Waar gaat het nu weer over?” Maar dat wende. Ik werd stilaan opgenomen in de sfeer van het boek, snapte steeds beter de samenhang, genoot van de mooie taal en de taalgrapjes (benieuwd hoe een vertaler daarmee omgaat!) enz.

ProBiblio vat het boek zéér bondig samen: “In de week na de Brexit herinnert de 32-jarige Elisabeth zich de innige band die ze vanaf haar zesde had met haar vroegere buurman, nu 101 en woonachtig in een verzorgingstehuis.” Van het boek wordt gezegd dat het een van de eerste after-Brexit boeken is. Het wordt niet met zoveel woorden verteld, maar ik kreeg de indruk dat er om Great Britain een groot prikkeldraadhek is geplaatst… Hilarisch vond ik de stukjes over de aanvraag van een nieuw paspoort.

En dan is er ook Pauline Boty. Ik had nog nooit van haar gehoord, maar zij is een van de weinige (de enige?) vrouwelijke Britse popart artiesten. Ze heeft jaren in de vergetelheid vertoefd maar is daar weer uitgekomen. Op Wikipedia vind je interessante informatie over deze boeiende dame die veel te jong gestorven is… Op het art&design gedeelte van de website van de Guardian vind je wat van haar werk, dat een rol speelt in Autumn. Als je je van tevoren even verdiept in Pauline Boty, verhoogt dat je leesgenot.

Autumn is het eerste deel van een vierluik. Het is uitgegeven in 2016, en is genomineerd voor de Man Booker Prize 2017. In 2017 verscheen de opvolger Winter, in 2019 kwam Spring uit en vorig jaar werd de serie afgesloten met Summer. Ik ga de andere drie zeker lezen, bij voorkeur in het Engels. Ben benieuwd wat me te wachten staat.

November again. It’s more winter than autumn. That’s not mist. It’s fog.
The sycamore seeds hit the glass in the wind like – no, not like anything else, like sycamore seeds hitting window glass.
There’ve been a couple of windy noghts. The leaves are stuck to the ground with the wet. The ones on the paving are yellow and rotting, wanwood, leafmeal. One is so stuck that when it eventually peels away, its leafshape left behind, shadow of a leaf, will last on the pavement till next spring.
The furniture is the garden is rusting. They’ve forgotten to put it away for winter.
The trees are revealing their structures. There’s the catch of fire in the air. All the souls are out marauding. But there are roses, there are still roses. In the damp and the cold, on a bush that looks done, there’s a wide-open rose, still.
Look at the colour of it.

⭐⭐⭐