Afgelopen vrijdag vertelden wij elkaar in onze leeskring hoe we De vrouwen van Lazarus hadden ervaren, een boek in 2011 geschreven door de Russische auteur Marina Stepnova en vertaald door Arie van der Ent. Uitgegeven in 2014 door World Editions, Breda.

Zoals gewoonlijk had iedereen het zo op zijn eigen manier gelezen: de een gehaast, de ander op zijn gemakje. En zoals gewoonlijk waren er ook verschillende meningen over het boek. Dat is nou juist het leuke van een leeskring, vind ik. Als lezer lees je toch je ‘eigen’ boek, en al die variaties mogen op zo’n avond klinken en verrijken het beeld dat je zelf hebt opgebouwd en ervaren.

Ik vind De vrouwen van Lazarus een prachtig boek. De titel zette me in eerste instantie wel op het verkeerde been, ik verwachtte een reeks liefdesgeschiedenissen. De titel verwijst echter naar de drei vrouwen die een hoofdrol speelden in het leven van Lazarus Iosofovitsj Lindt: Maroesja (Maria Nikititsjna Tsjaldonova), Galina Petrovna Lindt en Lidotsjka (Lidia Borisovna Lindt).

Lazarus Lindt is een arme Jood die beschikt over een buitengewoon scherp brein en uitgroeit tot een belangrijk wetenschapper die o.a. meewerkt aan de ontwikkeling van een Russische atoombom. Hij wordt ontdekt door wetenschapper Sergej Aleksandrovitsj Tsjaldonov, die hem als het ware opneemt in zijn huishouden. Lazarus wordt verliefd op Tsjaldonovs vrouw Maroesja, die hem in het gezin opneemt als het kind dat ze nooit heeft gehad. Hij ontmoet zijn vrouw Galotsjka (Galina Petrovna) pas als hij zestig is, zij baart nog een zoon van hem, Boris Lindt, die later vader wordt van Lidotsjka.

Het boek is geschreven in een rijke taal vol adjectieven en bijzinnen, in de trant van de grote klassiekers uit de 19de eeuwse literatuur, maar speelt zich af in de 20ste eeuw. Onopvallend maar onontkoombaar wordt de geschiedenis van het 20ste eeuwse Rusland door dit familieverhaal geweven. Daarbij tovert de schrijfster met enige regelmaat een glimlach op het gezicht van de lezer.

In het eerste hoofdstuk wordt de dood verhaald van de moeder van Lidia / Lidotsjka die door haar ouders Berberisje wordt genoemd. Het is 1985 en Lidia is 5 jaar oud. In het forse laatste hoofdstuk is Lidotsjka opnieuw de hoofdpersoon. De 20ste eeuw loopt dan ten einde. In de andere hoofstukken staan respectievelijk Maroejsa, Lazarus himself en Galotsjka / Galina Petrovna centraal. Het verhaal springt door de tijd die ondanks het springerige ook gewoon verder meandert…

Ik kan me voorstellen dat je na deze korte introductie denkt: “Wat is dat allemaal!?” Ik kan je geruststellen: eenmaal vertrokken in dit boek, en gewend aan de prachtige taal en de Russische (bij)namen, leg je De vrouwen van Lazarus niet meer neer voor je het uitgelezen hebt.

Ik heeft het boek 4,5 sterren!