Oudejaarsdag 2015

31 december 2015… voor Sanne een werkdag – en wij gingen natuurlijk met haar mee! Om 8 uur stonden Els en ik te wachten bij de ingang van ons hotel. Aan de overkant stonden de houten stalletjes al te blakeren in de zon!

Daan en Sanne haalden ons met de Landcruiser op en we reden naar Francis, de eigenaar van een kleine theeplantage. Eenmaal Kericho uit, werd het landschap bijna idyllisch mooi, vooral toen we de grote weg verlieten. Over mooie tracks reden we naar de boerderij van Francis. We werden hartelijk verwelkomd door de goede man en zijn schoonzus – en een bunch kinderen, die maar wat graag op de foto wilden en het prachtig vonden om dan zichzelf terug te zien op het scherm…

Sanne liep naar haar eerste onderzoekssite, aan de oever van een mooie, vrij wilde en vrij brede rivier: de Chemosit. Toen ik eraan kwam, stond ze al tot aan de borst in het snel stromende water! Daan hielp haar. In de verte waren enkele vrouwen thee aan het plukken op een klein theeakkertje, dat van Francis bleek te zijn. Hij nam ons mee tussen de theestruiken en we mochten foto’s maken van de theepluksters. Het was een paradijselijke plek, waar Sanne haar eerste metingen deed. Ik had er zo willen blijven wonen…

We reden verder over goed onderhouden tracks – over het land van grote theebedrijven (o.a. Unilever en Finlays). Ik genoot volop, ik ben toch echt een liefhebber van cultuurland. Het landschap waarin we reden was glooiend en bestond voornamelijk uit theeplantages en aanplant van eucalyptusbomen. Op de grens van twee plantages troffen we heuse controleposten aan met slagboom of poort en geüniformeerde mannen/vrouwen! Hier en daar zagen we theeplukkersdorpjes liggen, en soms reden we er langs of door. Op de plantage van Williamson mochten we onder geen beding foto’s maken, anders kon Sanne haar vergunning voor een meetlocatie kwijtraken.

Van die tweede onderzoekslocatie heb ik dus geen foto’s. We parkeerden onder een boom, vlakbij een dorpje: keurige huisjes, alles perfect aangelegd en onderhouden. De koloniale sfeer was niet van de lucht. Dat we hier nou niet mochten fotograferen!? Verdomde jammer… We liepen langs de community hall (de banken stonden buiten en binnen werd de vloer met een sopje schoongeveegd) naar de rivier, smal, wat minder diep maar snel stromend! Bij de installatie stond een bewaker. “Dat is onze bewaker,” liet Sanne desgevraagd weten. Sanne voerde haar metingen uit en we reden weer verder.

Het volgende meetpunt bestond alleen uit een regenmeter en lag aan de rand van een dorpje: Nairobi Village. Onmiddellijk liepen de kleine kinderen op ons af om ons te bekijken, de vrouwen, met kleine kindertjes op de arm, bleven op een veilige afstand toekijken en zwaaiden terug toen wij naar hen zwaaiden.

We reden weer verder. Ons volgende doel lag in het Mau Forest, meer bepaald in South West Mau. Over een heuse forest road daalden we af naar een open plek aan de rivier, waar een hutje en een huisje stonden – en een bewaker! Els en Daan kregen laarzen, Sanne was al de hele ochtend in waadpak en ik mocht mij hier eveneens in een waadpak wrikken, geen gezicht, vrees ik (en de foto bevestigt dat gevoel).

Sanne waarschuwde: hier zitten tseetseevliegen! Onze eerste missie leidde ons over een smalle dam over de rivier; het was best een enge oversteek want het water stroomde over de dam en op de plaats waar we het diepst door het water moesten waden en er dus ook een krachtige stroming stond, was de dam ook nog schuin en moesten we een sluisje passeren. Els bleef achter; Sanne, Daan en ik liepen de dam over en verdwenen aan de overkant met een smal, glibberig paadje het bos in. Door een oerwoudachtig bos (“Nee, pa, dit is geen oerwoud, dit is tropical mountane forest“) voerde het paadje ons omhoog naar twee regenmeters waar data werden gedownload en potjes gevuld. We glibberden het bos weer uit en staken de rivier over via de dam. Sanne voerde ook haar metingen uit bij de installatie in het water. Laarzen en waadpakken werden uitgetrokken en we reden terug naar Kericho.

We lunchten (laat) bij Sanne en tegen vier uur waren we alweer op pad. We gingen op bezoek bij Zeddy, een vrouw die op een ingenieursbureau werkt waarmee Sanne wel eens zaken doet. We werden ontvangen door Zeddy en een bunch kindertjes. Eerst moesten we het nieuwe, in aanbouw zijnde huis bewonderen. Daarna werden we Zeddy’s huisje ingeleid, we namen plaats op de banken in de woonkamer. Een heleboel kindertjes kwamen er gezellig bij zitten. Zeddy was door Sanne geïnstrueerd dat wij geen thee zouden drinken, maar ze probeerde ons toch aan de thee te krijgen! Daan en Els hielden stand, ik bezweek en vroeg toch om thee, wat Zeddy zichtbaar beviel. Ze verdween naar de keuken waar ze zeker een half uur bezig was met het zetten van thee. Wij (met name Daan en Els) probeerden een gesprek aan te knopen met de kinderen, wat aardig lukte. Ze waren erg verlegen, maar vertelden toch schoorvoetend over hun school. Wij zongen twee liedjes en zij zongen een kerstliedje. Frank, de oudste zoon van Zeddy, was een heel aardige jongen van een jaar of tien. Zijn jongere broertje was een stout jongetje. De lieve en slimme dochter Faith zat al vanaf haar 9de op kostschool en was nu thuis voor de kerstvakantie. De kerstvakantie is de langste vakantie en het nieuwe schooljaar begint erna, in januari dus.

We gingen nog mee naar de overkant om dag te zeggen aan de ouders van Zeddy. Daarna liepen we terug naar de auto en namen, na een uitgebreide fotosessie, hartelijk afscheid van de familie.

Het was intussen zes uur. We reden de stad in en deden eerst boodschappen bij supermarkt Tuskys. Daarna aten we weer bij de Indiër, ons laatste maal van 2015! Wederom genoten we van het lekkere eten. Het was intussen donker geworden. We reden naar het hotel, ik verfriste me en deed een schoon T-shirt aan. Els en Daan stortten zich intussen op de communicatie met Nederland via whatsapp.

Daarna reden we naar Sannes flat. In een van de appartementen beneden dreunde de muziek maar gelukkig werd het in de loop van de avond wat minder. Els begon te lezen in de Rough Guide en algauw ontaardde dit in een medisch college waarin alle enge ziekten van Kenia de revue passeerden :-D.

En zo gingen we 2015 uit en begonnen we aan een nieuw jaar. Samen, in Kericho, Kenia.

Een nieuw jaar!

Laat naar bed (en niet meteen in slaap) en relatief vroeg op want… werkdag! De wekker ging om half acht af, om acht uur zaten we aan de ontbijttafel en om negen uur pikten Daan en Sanne ons op. We wandelden eerst naar Barclays om geld uit de muur te halen. Dat lukte ons niet en Els bedacht dat we onze betaalrekening op ‘wereld’ hadden moeten zetten…

We gingen naar Sannes laatste en meest afgelegen meetpunt. We reden de stad uit in de richting van waar we eergisteren in Kericho waren aangekomen. Net voor het dorpje Chepsir sloegen we rechtsaf en reden een zeer hobbelig track op. Er liepen veel mensen – in Kenia betekent 1 januari niet zoveel voor de gewone mensen, de winkeltjes waren open (ook in Kericho) en het leek erop dat de meeste mensen de draad van het dagelijks leven oppikten… Het track steeg omhoog, overal stonden houten huisjes en lagen er kleine akkertjes. Kinderen zwaaiden enthousiast als we langs reden en wij zwaaiden terug. Geregeld kwamen we een auto tegen (meestal een Toyota Probox) en ook de piki-piki’s waren in de weer. We schudden en bonkten verder langs het track dat omhoog en een bos invoerde. Zelfs hier liepen er mensen en reden er Proboxen en piki-piki’s.

We maakten af en toe een fotostop. De zon stond te stralen aan een strakblauw uitspansel en de temperatuur was heerlijk, de ochtendkoelte hing nog in de lucht…

We lieten het bos achter ons en kwamen door een groot dorp (Kuresoi). Ook hier was het een drukte van belang. Vanaf Kuresoi bleven we een beetje op de hoogte, als stegen we nog wel doorlopend want uiteindelijk moesten we naar 2300 m. Ten slotte (bijna 2 uur later…) gingen we van de stenige hobbeldebobbelweg af en reden de laatste 500 m tot waar het track min of meer eindigde en er een paar lemen hutten met grasdak stonden. Sanne pakte haar spulletjes uit de auto en we begonnen te lopen, over een paadje tussen laag struikgewas, al meteen vergezeld van kinderen. Aan de overkant van de vallei stonden ook lemen hutten en bij de rivier zagen we Sannes omheinde installatie staan.

Een jonge man kwam op Sanne aflopen en gaf haar een hand. “Happy New Year!” Vanuit de rand van het bos riep een oude man dat we welkom waren: “Karibu!” en ik antwoordde:”Asante sana, dank u wel!” De jonge man stelde zich voor als Isaac. Hij woonde ergens anders maar kwam vandaag zijn oude vader helpen. Hij vroeg of we na Sannes werkzaamheden nog langs wilden komen om zijn moeder gedag te zeggen.

Intussen kwamen er meer kinderen, jonge vrouwen en oude mannen om ons heen staan, en Isaac vertaalde wat. Een van de oude mannen (middelste foto hierboven) bleek 89 te zijn en had grote gaten in zijn oren. Zijn leeftijd weerhield hem er niet van heel Sannes toer mee te doen, en hij hield niet op met praten, in het Swahili en in het Kipsigis, de taal van de Kipsigis tribe. We daalden met een groot gezelschap (zeker 25 grote mensen en kinderen af naar het snelstromende riviertje. Op een gegeven moment moesten we een wankele boomstambrug over en door een moerassig stukje waarover bamboe was gelegd zodat je niet helemaal wegzakte! Tot mijn verbazing liepen we niet naar het meetstation maar volgden we een paadje omhoog tot bij de hutjes, waar Sanne een bodemwaterput en een regenmeter had. Er kwamen intussen maar mensen bij en anderen gingen weer. We schudden de oude vrouwen de hand. Iedereen wenste ons welkom!

We daalden weer af naar de rivier. Terwijl Sanne onder grote belangstelling haar werk deed, weerklonk er kindergezang: Els en Daan leerden de kindertjes Poesje Mauw en Hoofd, schouders, knieën, tenen zingen, wat de kinderen fantastisch goed en enthousiast deden. En als ze klaar waren, werd er geklapt en “Super, super!” geroepen.

Vergezeld van kinderen en volwassenen vatten we de klim naar de auto weer aan. Els had het moeilijk (combinatie grote hoogte en warmte) en we bleven wat achter. Tot onze grote schrik was er niemand bij de auto! Opeens kwam de vader van Isaac (zie foto hierboven: man met baard) uit de bosjes op ons afgerend (de man was 68 jaar en nog zeer kwiek!) en nodigde ons uit om naar zijn huis te komen waar Daan en Sanne al heerlijk in de schaduw zaten. Isaac en zijn zoontje van vier (Jessy) zaten er ook al, alsook de moeder van Isaac, een heel vriendelijke vrouw van onze leeftijd, en een aantal mannen waaronder twee kerels die Sannes installatie bewaakten… We legden uit waarom we geen thee wilden drinken en daar was alle begrip voor. Wel kwamen er een paar schalen zelf gebakken mandazi op tafel, waar we wel van aten – en ze smaakten heerlijk.

Isaac en zijn vader (een timmerman) spraken goed Engels dus de conversatie bleef lekker op gang, o.a. over het schoolsysteem (Isaac was leerkracht wis- en natuurkunde op een middelbare school), over lopen naar Kericho (door de bergen slechts 25 km! wij hadden er verdorie bijna drie uur over gedaan om er met de auto te komen!) en over de oude cultuur van de Kipsigis. De oude man ging zich eerst omkleden in Maasai kledij en daarna in Kipsigis kostuum. Hij vertelde ook dat oude mannen een lange stok mogen dragen, jonge mannen een korte, en dat er voor de ouderen in hun cultuur veel respect was.

Toen we, na een uitgebreide fotosessie en het uitwisselen van e-mailadressen met Isaac aanstalten maakten om te vertrekken, vroeg de oude man of we nog even terug wilden gaan zitten. Hij hield een korte toespraak waarin hij zijn dankbaarheid uitsprak voor ons bezoek op de eerste dag van het nieuw jaar, ons alle goeds toewenste en de hoop uitsprak dat we een keer zouden terugkeren. Toen overhandigde hij mij plechtig een lange stok. Ik bedankte hem en de familie voor de gastvrijheid en de mooie gesprekken, en toen werden we tot aan de auto begeleid, met onderweg en bij de auto nog enkele fotosessies!

We reden (nou ja: bonkten) over dezelfde weg terug. We wilden nog een kijkje nemen in het Chagaik arboretum net voor Kericho, maar het was daar zwart van het volk (iedereen op zijn paasbest gekleed – toch nog even het Nieuwjaarsdaggevoel!) en dus reden we maar naar ‘huis’.

We parkeerden bij Marlee’s en kozen een tafeltje beneden. We namen weer vier schotels, deze keer drie vegetarische en eentje met kip, en op aanraden van de Indiër rijst met groente. Opnieuw smulden we van het eten. Het was bijna donker toen Sanne ons afzette bij het hotel. Even later bracht ze vanuit haar huis nog een emmer en waspoeder. Deze jongen waste zijn vuile onderbroeken en een paar T-shirts. De onderbroeken hing ik op aan de ‘nokstok’ van mijn klamboe, de T-shirts hing ik op knaapjes in de badkamer te drogen…

En toen ging ik lekker in bed liggen! Deze dag zou een WRA*-dag worden, maar het was even goed een lange dag vol nieuwe indrukken! En het was zonder meer een héél bijzonder 1ste januari!!!

*wat-rustiger-aan-dag