Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede,
En bûnzje troch ús ieren om!
Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d’ierde,
It Fryske lân fol eare en rom.

Fries bloed kom in beweging
Bruis, kook, en bons door onze aderen!
Kom op! Wij bezingen het beste land van de aarde,
Het Friese land vol eer en roem

Ik heb nou niet bepaald Fries bloed door de aderen stromen – hoewel ik aardig wat Nederlandse voorvaderen heb, en dan weet je het natuurlijk nooit helemaal zeker… – maar mijn Belgische hart klopte de afgelopen pinksterdagen wel sneller toen ik, samen met fiets- en wandelmaatje Barney op mijn stalen ros door het mooie en stille Friese landschap zwierf.

Ze hadden me gewaarschuwd: het is daarboven KAAL! Ik was dus op het ergste voorbereid, maar ik kan niet anders zeggen dan dat het me reuze meeviel. Noord-Holland is op veel plekken minstens even ‘kaal’.

Er zijn een paar dingen die me zeker bijblijven en die ik graag deel met jullie (wie ‘jullie’ ook zijn).

Slapen in een bedstee

Ik had bêd & moarnsbrogge gereserveerd op een adresje van Vrienden op de Fiets, in de buurt van Wierum. Het huis bleek een oud boerderijtje te zijn, smaakvol ingericht en bewoond door een 70-jarige dame die nog volop in het leven staat. We werden hartelijk ontvangen, kregen een kopje thee en geraakten in gesprek.

Ze wees ons onze kamers en meteen steeg de spanning want rees de vraag : wie van ons zou beneden in die mooie kamer slapen, in een heuse bedstee!? Om een lang verhaal kort te maken: ik liet mij van mijn meegaande kant zien en gunde Barney de bedstee. Met een toch wel knagend gevoel van afgunst besteeg ik ’s avonds de trap naar het koude, piepkleine zolderkamertje dat mij was toegewezen.

Stoepa in Hantum

Het was fris die zaterdagochtend en we waren erg blij dat het zonnetje met enige regelmaat achter de wolken vandaan kwam. Uit de wind was het dan goed toeven. Via Hantumhuizen en Hantumerhoeke belandden we in Hantum. Op de terp staat een mooie kerk en een oude school. Wat ons het meest intrigeerde, was de wegwijzer naar een stoepa: dat is een boeddhistisch bouwwerk dat de relieken van een boeddhistische heilige bevat en dat verwacht je niet meteen in Fryslân! Geheel terecht: in Nederland is er maar één stoepa – en laat die nou in de polder bij Hantum staan.

Nieuwsgierig stapten we af en liepen we het terrein op. Er hing een bijzondere sfeer. Een oude man met een grijze baard nodigde ons uit een rondje te lopen terwijl we een gebed prevelden en aan de gebedsmolens draaiden. Na deze unieke ervaring werden we uitgenodigd in de tempel (daarvan zijn er meerdere in ons land) waar we een kopje thee kregen aangeboden.

Groene wissels

In de tempel zat een groepje wandelaars, eveneens aan de thee. We geraakten in gesprek en ik maakte de opmerking dat “je in Friesland waarschijnlijk niet onverhard kunt wandelen”. Dat schoot mijn Friese theegenoot in het verkeerde keelgat en prompt werd mij een printje in de hand gedrukt van een zgn. groene wissel: wandelingen in heel Nederland (10-20 km, soms langer) die vaak over onverharde paden gaan.

Zodoende leerde ik daar in die stoepa niet alleen een klein beetje over het boeddhisme, maar verrijkte ik er mijn kennis over de wandelmogelijkheden in ons vol asfalt gestorte kikkerlandje. Deze wetenschap levert vast een idee op voor mijn volgende bezoek aan Friesland!

Nationaal Park Lauwersmeer

De volgende dag was het stralend weer. Er stond een rondje Lauwersmeer op het programma. Wat wist ik van het Lauwersmeer? Tja: het is een meer, afgesloten van de zee, en de boot naar Schiermonnikoog vertrekt er. Mijn kennis bleek iets te beperkt!

In vroegere tijden stroomde zoet en zout water in elkaar over in de Lauwerszee. Angst voor overstromingen leidde in 1969 tot de bouw van een dam. Op de vroegere zeebodem ontstond een prachtig nieuw landschap en een waar vogelparadijs. We fietsten over dijken en door polders, passeerden een militair schietterrein, doorkruisten bossen en lieten onze ogen dwalen over schier oneindige rietvlaktes en steppeachtige landschappen waarin Schotse hooglanders sjokken en konikpaarden draven.

We kwamen door Vierhuizen waar ik een uit huisvlijt gecreëerde theemuts aanschafte en mooie schilderijtjes bewonderde in het voorbeeldig gerestaureerde kerkje, we snelden langs Zoutkamp waar veel volk op de been was en de geur van frietvet zwaar in de lucht hing, dronken een Piraat (waarom schenken die Friezen verdorie geen Fryske bieren!?) aan de kade van Dokkumer Nieuwe Zijlen, en genoten van de serene rust van Ezumazijl, waar twee jongens aan het vissen waren en een houten boot, de zeilen gestreken, het haventje in kwam glijden…

(klik op de onderstaande foto’s om ze full size te zien)

 Wierum

Moe en voldaan bereikten we laat in de middag Anjum weer, waar onze auto geparkeerd stond. Met deze vierwieler, voorzien van comfortabele stoelen waarop we onze gepijnigde billen met genoegen lieten neerploffen, reden we naar Wierum, dorp aan de rand van Nederland, met zijn prachtige kerkje, waarvoor het beeldje staat van de pierendolster (bord met uitleg aanwezig) en waar in De Kalkman de Fryske minsken op zondagavond graag een visje of een kroket komen verorberen. Op de tap uiteraard Hollandse pils, maar op fles kun je er ook wat beters krijgen. De Kalkman noemt zich petit restaurant: de borden zijn er grand en de prijzen petit. Zo hebben wij het graag!

De Seedykster Toer

De laatste dag zochten we het westelijk van Holwerd (waar de boot naar Ameland vertrekt). We regen een snoer van dorpen aaneen: Wânswert, Marrum,Westernijtsjerk, Blije, Hegebeintum, Genum, Reitsum, Jannum en Burdaard en tot slot weer Wânswert. In menig dorp verheft de kerk zich vanaf een terp boven de daken, waarbij die van Hegebeintum en van Jannum niet onvermeld mogen blijven!

Een bezoekje aan de Seedykster Toer ten slotte is ook een aanrader. Lees op de website wat je er allemaal kunt doen. Ik raad je een koffie met oranjekoek aan – en de beklimming van de toren: een oude veevoedersilo is omgebouwd tot uitkijkpost vanwaar je een schitterend uitzicht hebt op het buitendijks gebied. Ook Leeuwarden is aan de horizon te onderscheiden!

In 2006 was dit buitendijks gebied Groot Nieuws. In de nacht van 31 oktober op 1 november woedde in Nederland een zware noordwesterstorm, die het buitendijkse land deed onderlopen. Een kudde van ongeveer 200 paarden werd door het snel stijgende water verrast en zocht haar toevlucht tot een hoger gelegen dobbe. Volledig ingesloten door het hoge water, kon de kudde geen kant meer op. Zes dappere amazones redden de beesten en de TV-beelden gingen de hele wereld over!

Het witte paard is nog steeds eigendom van de uitbater van de Seedykster Toer. Bovenstaande foto is niet door mij gemaakt – ik heb ‘m van internet geplukt… Hij is wél machtich moai!